Instytut Hematologii i Transfuzjologii

Czasami jednak naturalny proces wydzielania łez przebiega nieprawidłowo. Pojawia się wówczas problem tzw. suchego oka.

Jest to choroba charakteryzująca się zbyt małą ilością produkowanych łez. Problem ten dotyczy zwłaszcza osób: 

• w starszym wieku (dotyka jedną na pięć osób powyżej 55. roku życia)
• przez wiele godzin pracujących przy monitorze komputera, 
• często oglądających telewizję,
• przebywających w klimatyzowanych lub silnie ogrzewanych pomieszczeniach,
• szczególnie narażonych na działanie silnego wiatru, promieni słonecznych i/lub zanieczyszczenia powietrza, 
• cierpiących z powodu chorób takich jak: cukrzyca, reumatyzm, choroby tarczycy.

Przyczyną zespołu suchego oka może być także: 

• uszkodzenie gruczołów wydzielających łzy, 
• zapalenie spojówek, 
• stosowanie  hormonalnej terapii zastępczej w związku z menopauzą,  
• przewlekłe przyjmowanie leków moczopędnych, leków na nadciśnienie, przeciwbólowych, antyalergicznych, przeciwdepresyjnych, 
• przewlekłe stosowanie kropli do oczu zawierających konserwanty, narażające oczy na ich szkodliwe działanie,
• korzystanie z soczewek kontaktowych.

W następstwie zaburzenia procesu wydzielania łez, oczy pozbawione są naturalnej ochrony, dlatego łatwo męczą się i ulegają podrażnieniu. Jeśli pierwsze objawy zostaną zlekceważone, problem będzie narastał i może dojść do poważnych powikłań.  

Do objawów zespołu suchego oka zaliczamy: 

• zmęczenie i zaczerwienienie oczu, 
• uczucie piasku pod powiekami (pieczenie, swędzenie), 
• uczucie bólu podczas mrugania,  
• nieostre widzenie, zamazany obraz,
• światłowstręt.

Grupa naukowców z ośrodka uniwersyteckiego w Oksfordzie badała skład ludzkich łez, a zdobyta, m. in. przez nich, wiedza została wykorzystana do uzasadnienia stosowania preparatu zwanego „sztuczne łzy” w celu łagodzenia objawów zespołu suchego oka.  

Sztuczne łzy dostępne w aptekach to efekt rozwoju przemysłu farmaceutycznego i postępu w badaniach nad zespołem suchego oka. Po ich zakropleniu na powierzchniach rogówki i spojówki tworzy się warstwa o właściwościach zbliżonych do warstwy prawdziwych łez. Daje to skuteczna ochronę przed wysychaniem. 

Odpowiedni lek dobiera się w zależności od nasilenia objawów spowodowanych wysychaniem oka. 

Alternatywą dla farmaceutycznych sztucznych łez są autologiczne sztuczne łzy, będące surowicą wykonaną z krwi pełnej danej osoby. Takie autologiczne sztuczne łzy nie powodują uczuleń, co czasami ma miejsce w przypadku stosowania farmaceutycznych sztucznych łez. 

Lepkość autologicznych sztucznych łez oraz ich skład gwarantują skuteczne, a co najważniejsze, długie zwilżenie nabłonka gałki ocznej. Poza tym są produktem bezpiecznym, ponieważ pobierane są od pacjenta, dla którego są przeznaczone. Nie zawierają żadnych środków konserwujących; ułatwiają regenerację uszkodzonego nabłonka.

Sztuczne łzy są produktami bezpiecznymi, nadającymi się do długotrwałego stosowania. Zanim zdecydujemy się na ich stosowanie należałoby jednak skonsultować się z lekarzem okulistą, pamiętając o tym, że przyczyny powodujące zespół suchego mogą być bardzo zróżnicowane. Trzeba poszukać rzeczywistych przyczyn i dobrać odpowiednie leczenie, którym może być zastosowanie autologicznych sztucznych łez.  

.  

Warto pamiętać, że czynniki przyjazne dla oka to: 

• odpowiednia wilgotność, temperatura i oświetlenie pomieszczenia,
• swobodna wymiana powietrza w pomieszczeniu,  
• picie odpowiedniej ilości płynów (najlepiej wody – 2 litry dziennie); jest to ochrona oczy przed wysychaniem,
• unikanie palenia tytoniu i picia alkoholu, 
• właściwa higiena miejsca pracy (monitor komputera w odpowiedniej odległości, na odpowiedniej wysokości od naszych oczu),
• „gimnastyka oczu” – podczas pracy należy co pewien czas odrywać wzrok od ekranu i kilkakrotnie zamrugać.  

W polskich aptekach dostępnych jest bez recepty kilka preparatów sztucznych łez. Można je wybierać na własną rękę (w oparciu np. o reklamy telewizyjne), ale warto pamiętać, że znacznie bezpieczniej jest udać się do okulisty, który pomoże dobrać odpowiedni dla naszych potrzeb preparat. 

Osoby zainteresowane mogą kontaktować się z Instytutem Hematologii i Transfuzjologii w Warszawie, ul. Indiry Gandhi 14. 

Zakład Transfuzjologii:

 

Tel: 22 3496 389

22 3496 390