W jakich sytuacjach stosuje się przetaczanie krwi lub jej składników

Wielu chorobom towarzyszy niedobór pewnych składników krwi lub z różnych przyczyn nie działają one prawidłowo. Jedną z metod leczenia stosowanych w takich sytuacjach jest uzupełnienie brakującego składnika przez jego przetoczenie, czyli transfuzja. Decyzja o transfuzji podejmowana jest na ogół w przypadkach, gdy pacjent nie może być skutecznie leczony w żaden inny sposób, a spodziewane korzyści przewyższają ryzyko związane z ewentualnymi powikłaniami. Pojemnik FFPO przetoczeniu decydują nie tylko wyniki badań (np. morfologia krwi), ale przede wszystkim stan kliniczny pacjenta.

W miarę możności przetacza się obecnie tylko te składniki krwi, których brak jest przyczyną objawów chorobowych. Niemal nigdy nie stosuje się już natomiast przetaczania krwi pełnej. Najczęściej stosowane składniki krwi to:

  • koncentrat krwinek czerwonych (KKCz) – 1 jednostka KKCz jest to składnik krwi uzyskany z 1 jednostki krwi pełnej po usunięciu z niej większości osocza. KKCz znajduje zastosowanie w leczeniu niedokrwistości (tj. stanu chorobowego, w którym liczba erytrocytów, stężenie hemoglobiny i hematokryt są znacząco niższe od wartości prawidłowych), o ile chory nie może być skutecznie leczony w żaden inny sposób.
  • Pojemnik KKPkoncentrat krwinek płytkowych (KKP) – krwinki płytkowe uzyskane metodą manualną lub automatyczną (tzw. trombafereza przy użyciu separatora komórkowego). KKP znajduje zastosowanie w leczeniu chorych z małopłytkowością, tj. w sytuacji niedoboru płytek krwi. Chorzy z małopłytkowością mogą wykazywać wzmożoną skłonność do krwawień (skaza krwotoczna), przez co narażeni są na ryzyko ciężkich, a nawet śmiertelnych powikłań.
  • osocze świeżo mrożone (FFP) – osocze zamrożone po otrzymaniu w czasie, który umożliwia utrzymanie funkcjonalnego stanu labilnych czynników krzepnięcia. FFP stanowi przede wszystkim surowiec do dalszego frakcjonowania, wskazania kliniczne do jego stosowania występują rzadko i dotyczą przede wszystkim sytuacji, Pojemnik KKCzgdy niedostępne są odpowiednie dla danej sytuacji koncentraty białek osocza (przede wszystkim czynników krzepnięcia) otrzymane na drodze przemysłowej. Drogą kontrolowanego rozmrażania z FFP uzyskuje się krioprecypitat, stosowany niekiedy w leczeniu chorych z hemofilią A lub chorobą von Willebranda.

Obecnie osocze ludzkie wykorzystuje się nie tylko do transfuzji lecz znaczne jego ilości poddaje się fabrycznemu przetworzeniu metodą frakcjonowania. W ten sposób z osocza otrzymuje się między innymi takie preparaty krwiopochodne jak:

  • albuminę, stosowaną w celu uzupełnienia utraconej objętości krwi lub w stanach niedoboru białek
  • koncentraty czynników krzepnięcia, stosowane w leczeniu i profilaktyce krwawień u chorych ze skazą krwotoczną (np. czynnik VIII i IX, stosowane w leczeniu hemofilii odpowiednio A i B)
  • immunoglobuliny, stosowane m. in. w leczeniu chorób o podłożu immunologicznym, w stanach niedoboru odporności, w profilaktyce konfliktu Rh, w celu zapobiegania niektórym chorobom zakaźnym.